Trong thế giới phát triển nhanh chóng ngày nay, các thuật ngữ “phế liệu” và “chất thải” thường được sử dụng thay thế cho nhau, điều này có thể dẫn đến nhầm lẫn và hiểu lầm.
Bài viết này khám phá các định nghĩa khác nhau về phế liệu và chất thải, đồng thời xem xét các lý do cơ bản cho những khác biệt này và tác động của mỗi loại đối với môi trường, nền kinh tế và cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
1, Hiểu về phế liệu
Phế liệu là các loại vật liệu còn sót lại hoặc không được sử dụng trong quá trình hoặc quy trình sản xuất. Nó có thể khác nhau tùy thuộc vào ngành và có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau, chẳng hạn như phế liệu kim loại, phế liệu nhựa, phế liệu vải,…
Một số phế liệu phổ biến trong các ngành công nghiệp:
- Công nghiệp sản xuất: Gồm một số mảnh kim loại hoặc mảnh vụn từ quá trình gia công và chế tạo kim loại.
- Công nghiệp ô tô: Các cơ sở sửa chữa ô tô và bãi cứu hộ địa phương tháo dỡ những phương tiện hết hạn sử dụng, thu hồi các bộ phận có thể tái sử dụng và tái chế các vật liệu còn lại như thép, nhôm, kính và các bộ phận có thể sử dụng khác.
- Ngành xây dựng: Một số phế liệu phổ biến tại các công trường thi công như phế liệu gỗ, mảnh vụn bê tông, chất thải kim loại và chất thải bao bì. Những vật liệu này có thể được tái chế hoặc tái sử dụng để giảm tác động đến môi trường.
- Công nghiệp điện tử: Bao gồm máy tính cũ, máy tính xách tay, điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác đã hết vòng đời. Việc xử lý rác thải điện tử đúng cách là rất quan trọng do sự hiện diện của các vật liệu nguy hiểm trong các thiết bị này.
- Công nghiệp dệt may: Phế liệu dệt hoặc vải là loại phế liệu phổ biến trong quá trình sản xuất dệt may. Chúng bao gồm các vật liệu đã cắt bỏ, cuộn cuối hoặc các mảnh bị lỗi không phù hợp để bán nhưng có thể được thu hồi cho các mục đích khác như chăn bông, tái chế hoặc cách nhiệt.
- Công nghiệp in ấn: Giấy phế liệu được tạo ra từ quá trình in ấn, chẳng hạn như in sai, bản in bị từ chối hoặc giấy thừa, là một dòng chất thải phổ biến. Nó có thể được tái chế để sản xuất giấy mới hoặc sử dụng làm vật liệu đóng gói.
- Công nghiệp thực phẩm: Chất thải thực phẩm là mối quan tâm lớn của ngành công nghiệp thực phẩm. Bao gồm các sản phẩm thực phẩm chưa sử dụng hoặc đã hết hạn, thực phẩm vụn từ quá trình chế biến hoặc chuẩn bị bữa ăn và các sản phẩm chưa bán được từ các cửa hàng tạp hóa hoặc nhà hàng. Các nỗ lực được thực hiện để giảm lãng phí thực phẩm thông qua các chương trình quyên góp hoặc ủ phân để giảm thiểu tác động đến môi trường.
Thu mua phế liệu Quang Tuấn – Thu mua với giá cao nhất đa dạng các loại phế liệu
2, Phế thải là gì?
Phế thải là bất kì vật liệu, chất hoặc năng lượng nào được tạo ra, sử dụng hoặc loại bỏ với số lượng quá mức, không có giá trị kinh tế, xã hội hoặc môi trường.
Ví dụ về phế thải trong các lĩnh vực khác nhau
Công nghiệp sản xuất:
- Hàng tồn kho dư thừa hoặc nguyên liệu thô không được sử dụng hoặc bán.
- Sản phẩm bị lỗi hoặc thu hồi.
- Năng lượng bị lãng phí do máy móc hoặc quy trình kém hiệu quả.
Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe:
- Vật tư hoặc thiết bị y tế đã hết hạn sử dụng, không được sử dụng hoặc bị loại bỏ.
- Chất thải bao bì quá mức được tạo ra từ thuốc.
- Các xét nghiệm, phương pháp điều trị hoặc thủ tục không cần thiết hoặc dư thừa.
- Chất thải thực phẩm phát sinh trong bệnh viện và cơ sở chăm sóc sức khỏe.
Công nghiệp thực phẩm:
- Chất thải thực phẩm từ quy trình sản xuất, bán lẻ hoặc tiêu dùng.
- Sản xuất quá mức thực phẩm dẫn đến hư hỏng hoặc hết hạn.
- Chất thải đóng gói từ các mặt hàng thực phẩm riêng lẻ.
- Nước thải, năng lượng và tài nguyên được sử dụng trong chế biến thực phẩm.
Ngành xây dựng:
- Phế liệu, vật liệu xây dựng bị thải bỏ trong quá trình thực hiện dự án.
- Đặt hàng quá nhiều vật liệu xây dựng không được sử dụng.
- Năng lượng lãng phí được sử dụng để sưởi ấm, làm mát hoặc chiếu sáng các tòa nhà.
- Cơ sở hạ tầng hoặc tòa nhà không được sử dụng hoặc bị bỏ hoang.
Sản xuất năng lượng:
- Tổn thất năng lượng trong quá trình sản xuất, truyền tải hoặc phân phối.
- Sử dụng quá nhiều điện, nước hoặc nhiên liệu hóa thạch.
- Máy móc không hiệu quả hoặc cơ sở hạ tầng lạc hậu.
- Chất thải hạt nhân hoặc chất thải nguy hại khác được tạo ra.
3, Sự khác biệt chính giữa Phế liệu và Phế thải
Nguồn gốc
Phế liệu thường đề cập đến các vật liệu còn sót lại hoặc được tạo ra trong quá trình sản xuất. Nó phát sinh từ các hoạt động có chủ ý như cắt, tạo hình hoặc chế tạo nguyên liệu thô thành sản phẩm cuối cùng. Mặt khác, phế thải bao gồm phạm vi rộng hơn và có thể bao gồm các vật liệu bị loại bỏ từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các hộ gia đình, doanh nghiệp hoặc thậm chí là các công trường xây dựng.
Giá trị tiềm năng
Phế liệu thường có một số giá trị nhất định và có thể được tái sử dụng, tái chế cho các phân đoạn hay quy trình sản xuất khác. Chúng có thể chứa các kim loại có giá trị như đồng hoặc nhôm, có thể được chiết xuất và sử dụng lại. Bên cạnh đó, phế thải có thể không nhất thiết chứa các thành phần có giá trị hoặc có thể tái chế, khiến nó ít có khả năng mang lại giá trị kinh tế.
Quản lý và xử lý
Phế liệu thường được quản lý và xử lý theo cách tối đa hóa giá trị tiềm năng của chúng. Các nhà sản xuất thường có sẵn các quy trình cụ thể để thu thập, phân loại và xử lý phế liệu để tái sử dụng hoặc tái chế. Mặt khác, phế thải có thể yêu cầu các phương pháp xử lý khác nhau tùy thuộc vào tính chất của nó. Một số phế thải có thể được phân loại để tái chế, trong khi một số phế thải khác có thể cần được xử lý tại các bãi chôn lấp hoặc xử lý thông qua các quy trình quản lý phế thải khác nhau.
Thành phần
Phế liệu thường đồng nhất và bao gồm các vật liệu hoặc thành phần cụ thể phổ biến cho quá trình sản xuất. Ví dụ, phế liệu phát sinh trong quá trình sản xuất thép chủ yếu bao gồm các thành phần thép. Ngược lại, phế thải không đồng nhất và có thể bao gồm nhiều loại vật liệu, chẳng hạn như chất thải hữu cơ, nhựa, giấy, thủy tinh hoặc các chất độc hại, tùy thuộc vào nguồn.
Tác động môi trường
Mặc dù cả phế liệu và phế thải đều có thể có tác động đến môi trường, nhưng phế liệu tương đối dễ quản lý hơn. Việc tái sử dụng và tái chế vật liệu phế liệu góp phần bảo tồn tài nguyên, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính. Ngược lại, phế thải thường đặt ra nhiều thách thức đáng kể hơn về mặt quản lý môi trường do nhu cầu xử lý, xử lý chất thải nguy hại và ngăn ngừa ô nhiễm đúng cách.
4, Tầm quan trọng của việc quản lý phù hợp
Quản lý phế liệu và phế thải đúng cách không chỉ giúp duy trì một môi trường sạch sẽ và lành mạnh mà còn mang lại lợi ích kinh tế và xã hội. Hiệu quả khi quản lý phế liệu và phế thải đúng cách:
Bảo vệ môi trường
Quản lý phế liệu và chất thải đúng cách giúp giảm tác động tiêu cực đến môi trường. Nó giúp ngăn ngừa ô nhiễm đất, không khí và nước bằng cách giảm thiểu việc thải ra các hóa chất độc hại và khí nhà kính. Nó cũng bảo tồn tài nguyên thiên nhiên bằng cách thúc đẩy tái chế và giảm nhu cầu khai thác nguyên liệu thô.
Sức khỏe và An toàn Công cộng
Quản lý chất thải hiệu quả ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tật và ô nhiễm nguồn nước, có thể dẫn đến bùng phát nhiều loại bệnh khác nhau. Xử lý và tiêu hủy chất thải nguy hại đúng cách, chẳng hạn như hóa chất hoặc chất thải y tế, đảm bảo an toàn cho cả công chúng và nhân viên quản lý chất thải.
Bảo tồn tài nguyên
Khi chất thải được quản lý hiệu quả, các nguồn tài nguyên có giá trị có thể được phục hồi và tái sử dụng. Tái chế và ủ phân giúp bảo tồn vật liệu, giảm tiêu thụ năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên hữu hạn. Bằng cách thực hiện các biện pháp quản lý chất thải phù hợp, chúng ta có thể đóng góp vào nền kinh tế tuần hoàn, nơi chất thải trở thành nguồn tài nguyên quý giá để sử dụng trong tương lai.
Lợi ích kinh tế
Thực hành quản lý chất thải có thể tạo ra các cơ hội kinh tế. Ví dụ, ngành tái chế cung cấp việc làm và tạo doanh thu thông qua việc xử lý và sản xuất vật liệu tái chế. Quản lý chất thải phù hợp cũng có thể giúp giảm chi phí xử lý vì tái chế hoặc tái sử dụng chất thải thường tiết kiệm chi phí hơn so với chôn lấp hoặc đốt.
